Vergi tarhı, Vergi Usul Kanununda belirtildiği üzere bir idari işlemdir. İncelenecek olursa, idari işlem olarak vergi tarhı, bireysel, yükümlendirici, öznel, isteğe bağlı olmayan ve asli bir işlemdir. Elbette vergi tarhı da diğer tüm idari işlemler gibi İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. Maddesinde belirtilen tüm unsurları taşımak zorundadır. Yetki, Şekil, Sebep, Konu ve Maksat unsurları olarak tanımlanan bu unsurlardan vergi tarhı özelinde bilinmesi gerek ise maksat unsurudur. Şöyle ki, tarh işlemi doğrudan kamu yararının tesisi için gerçekleştirildiğinden somut yargı denetimine tabi olmasının önünde engel bulunmaktadır.
Tarh işlemi beyan üzerine gerçekleşeceği gibi, hukuki uyuşmazlıklara daha çok konu olan vergi incelemesi neticesinde de tesis edilebilir. Vergi incelemesine alınan mükellef, inceleme neticesinde bir vergi tarhıyla karşı karşıya kalma riski altındadır. Bu noktada gerek vergi incelemesi aşamasında gerekse inceleme sonrasında, mükellefin bir vergi avukatı tarafından bilgilendirilmesi mükellefin yararına olacaktır.
Konusunda uzman bir vergi avukatı ile sürdürülecek inceleme, yahut inceleme neticesinde ortaya çıkacak vergi ve cezalarına karşı dava açılması sürecinde mükelleflerin hukuki hakları korunabilecektir.
Vergi incelemesini tarh işleminin bir ön işlemi olarak değerlendirmek yanlış olmayacaktır. Vergi incelemesi neticesinde, vergi tarhı ortaya çıkabileceği gibi hazırlanacak bir vergi suçu raporu ile mükellefin ceza mahkemelerinde yargılanma riski de bulunmaktadır. Bu sebeple vergi ceza hukuku alanında deneyimli ve uzman bir vergi avukatı vasıtası ile süreci takip etmeleri, hak ihlallerine uğramalarının önüne geçebilecektir.
Av. Murat OBAY (LL.M.)
Vergi Hukuku Bilim Uzmanı