Vergiyi oluşturan olayın değiştirilerek, miktarı gerçeğin dışında yazılarak gelirlerin az yahut giderlerin fala gösterilmesi faaliyeti ile az vergi verilmesini anacıyla mükellefler tarafından işlenen fiillerden en sık rastlanılanlarından biri de muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi ve kullanılmasıdır.
Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge Vergi Usul Kanunu’nun 359. Maddesinde tanımlanmış olan muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge “Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ise, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir.” denilerek tanımlanmıştır.
Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgede gerçek bir alışveriş mevcuttur ancak, mal veya hizmetin değerin olduğundan farklı gösterilmiştir. Ayrıca ilişkinin tarafları ve tarihinin farklı gösterilmesi ile belge üzerinde seri numarasının tahrif edilerek değiştirilmiş olması halinde de muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeden söz edilebilir. Özetle akdin esaslı unsurlarının gerçek durumu göstermediği hallerde muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeden ve Vergi Usul Kanununa Muhalefet suçundan söz edilebilecektir.
Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme suçunun cezası yine Vergi Usul Kanununa göre 18 ay ila 3 yıl arasında hapis olarak belirlenmiştir. Mükelleflerin sıklıkla karşılaşma riski altında bulundukları bu suç tipine yönelik bir soruşturmaya maruz kalmaları mümkündür. Bu durumda bir vergi hukuku avukatı ile vergi inceleme raporu ve iddianame değerlendirilerek, savunmanın hazırlanmasında yarar bulunmaktadır. Vergi suçları kaynaklı ceza yargılamalarında, hem teknik bir alan olan vergi hukukuna hakim hem de ceza hukuku alanında tecrübeli bir vergi avukatı desteği, mükellefin hürriyeti bağlayıcı bir suçlama karşısında etkin bir savunma yapmasına olanak sağlayacaktır.
Av. Murat OBAY (LL.M.)
Vergi Hukuku Bilim Uzmanı
İzmir