Vergi Usul Kanunu’nun 344/2. maddesinde düzenlenmiş, kayba uğratılan verginin bir misli ceza ile cezalandırılan suça basit vergi ziyaı suçu, aynı kanunun 344/3. maddesinde düzenlenmiş ve cezası üç misli olan suça nitelikli vergi ziyaı suçu denmektedir.
Her ne kadar uygulamada vergi ziyaı suçunda kusur unsuru aranmadığına yönelik bir düşünce var ise de, herhangi bir kanunla kusur unsuru kaldırılmamıştır. Yukarıda belirttiğimiz iki suç türü de kusurlu bir iradenin ürünü olmak zorundadır.
Vergi ziyaına neden olan eylem, kusurlu bir iradenin ürünü değilse cezalandırılmamalıdır. Bu noktada, kusur unsurunu değerlendirecek olan ve vergi mahkemelerinde vergi ziyaı cezalarının iptalini savunacak olan konusunda uzman bir vergi avukatı vasıtası ile yargı yoluna başvurmak vergi borçlularının yararına olacaktır.
Bu noktada, basit vergi ziyaı suçunun oluşumu için, dikkatsizlik, ihmal gibi bir kusurluluk yeterli görünmektedir, ancak bunun değerlendirmesinin yine bir vergi avukatı tarafından yapılması gerekmektedir, zira idarenin kusur değerlendirmesi her zaman doğru sonuç vermemektedir.
Nitelikli vergi ziyaı suçu için ise, suçun hem maddi hem manevi unsurlarının bir arada bulunması gerekmektedir. Bu da, VUK. 359. madde de sayılan fiillerin bilerek ve istenerek yapılması sonucu ortaya çıkacaktır ki, bu durumda mükellefler vergi ziyaı cezasının yanı sıra, hazırlanacak vergi suçu raporu dayanak alınarak ceza mahkemelerinde de yargılanmak tehlikesiyle karşı karşıya kalacaklardır.
Hem idari hem de adli uyuşmazlıklara gebe olan bu suç türüne ilişkin, mükellef ve müvekkillerin mağdur olmaması adına, vergi hukukunda uzman bir avukattan hukuki destek almaları faydalarına olacaktır.
Av. Murat OBAY (LL.M.)
Vergi Hukuku Bilim Uzmanı